ارائه خدمات کارشناسی و پژوهشی در رابطه با پروژه ممیزی آب در واحدهای تابعه ایمیدرو
کارفرما: مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران
محقق: مؤسسه پژوهشی، مهندسی راهبرد دانش پویا
تاریخ انجام: 1399
هدف:
- شناسایی واحدها و فعالیت‌های و فرآیندهای آب‌بر و ارزیابی بهره‌وری مصرف آب آن‌ها از واحدهای منتخب موجود (مصرف آب و شدت مصرف آب به‌ازای اشتغال، تولیدات و ارزش افزوده)
- ارائه راهکارهای بهره‌وری مصرف آب در استخراج و فرآوری معدنی هر گروه مواد معدنی
- ارائه راهکارهای بهبود بهره‌وری مصرف آب در فرآیندها
- ارائه راهکارهای محیط‌زیست و بهداشت محیطی فعالیت‌های استخراج و فرآوری
نتایج:
- شناسایی مشکلات و ارائه راهکارها برای ارزیابی کمّی و کیفی مصرفآب در واحدها
- ارائه راهکارهای مدیریت مصرف آب در هر واحد
- تهیه بانک اطلاعات آمارگیری و آماربردی با قابلیت به‌روزرسانی
- تبیین تجارب جهانی مرتبط
- معرفی شاخص‌ها و معیارهای کلیدی ممیزی آب
توضیحات بیشتر:
آب در همه جنبه‌های صنایع معدنی شامل اکتشاف، معدنکاری، فراوری و بستن معادن کاربرد دارد. میزان نیاز آبی در معادن و صنایع فرآوری محصولات معدنی به نوع کانه، فناوری و فراوری به‌کاررفته، وابستگی دارد. همچنین کیفیت آب در از جنبه‌های مختلف می‌تواند بر عملکرد عملیات فرآوری مواد معدنی تأثیرگذار باشد. پروژه “ممیزی آب در واحدهای تابعه ایمیدرو” با هدف بررسی فرآیندهای استخراج و فراوری مواد معدنی و ویژگی‌های کمّی و کیفی مصارف آب در طی فرآیندها در واحدهای معدنی و صنایع معدنی در 52 واحد تابعه ایمیدرو (شامل 47 واحد معدنی و صنایع معدنی) انجام شده است.
در این مطالعه پس از تهیه مبانی نظری و شناسایی روش انجام کار در گام اول تجارب جهانی ممیزی و استانداردهای مصرف آب واحدهای معدنی و صنایع معدنی درکنار تجارب ممیزی و استانداردهای مصرف آب واحدهای معدنی و صنایع معدنی در ایران بررسی می‌شود تا با بهره‌گیری از این تجارب و شناسایی الزامات و ملاحظات انجام کار آمارگیری و آماربرداری از واحدها برای انجام ممیزی صورت گیرد. در گام دوم داده‌ها و اطلاعات واحدهای تابعه ایمیدرو در دو مرحله آمارگیری و آماربرداری جمع‌آوری و تحلیل می‌شود تا در گام سوم و پایانی جمع‌بندی و ارزیابی نهایی برای ممیزی واحدها صورت گیرد.
تجارب جهانی بر ارزیابی شاخص‌ها و معیارها به تفکیک مواد معدنی و فرآیند، تدوین شاخص‌ها و معیارهای موضوعی و موضعی برنامه‌ریزی و شناسایی ضرورت‌های ایجاد زنجیره‌های معدنی از منظر مصرف آب تمرکز خواهد داشت و به تعیین شاخص‌ها و معیارها ممیزی آب در تجارب جهانی و تبیین تحولات آن، تبیین شاخص‌ها و معیارها به تفکیک مواد معدنی و تبیین شاخص‌ها و معیارها به تفکیک فرآیند می‌پردازد. در تجارب ممیزی و استانداردهای مصرف آب واحدهای معدنی و صنایع معدنی در ایران؛ ارزیابی شاخص‌ها و معیارها، پیش‌بینی ظرفیت‌های آتی فعالیت‌ها و ضرورت‌های ایجاد زنجیره‌های معدنی از منظر مصرف آب محور خواهد بود تا به تعیین مواد معدنی و فرآیندهای موجود و آتی در ایران، تحلیل وضعیت و ویژگی‌های مصرف آب فعالیت‌ها معدنی و فرآوری معدنی در ایران، شناسایی ویژگی‌های آمارگیری و آماربرداری معادن در ایران و ارزیابی اطلاعات آماری و ثبتی واحدهای منتخب ایمیدرو پرداخته شود.
در گام دوم داده‌ها و اطلاعات واحدهای تابعه ایمیدرو در دو مرحله آمارگیری و آماربرداری به‌منظور بررسی فرآیندهای استخراج و فراوری مواد معدنی و ویژگی‌های کمّی و کیفی مصارف آب در طی فرآیندها در واحدهای مورد مطالعه، جمع‌آوری و تحلیل می‌شود. آمارگیری صرفاً براساس اظهارات و اطلاعات مدیران و کارشناسان مسئول واحدها و بدون دخالت آمارگیر انجام می‌شود و آماربرداری توسط کارشناس آموزش‌دیده با اندازه‌گیری و نمونه‌برداری از اقلام آماری (مصارف و منابع آب) صورت می‌گیرد. در نهایت اختلاف بین داده‌های آمارگیری و آماربرداری به‌طور دقیق مورد بررسی قرار می‌گیرد و علاوه بر بررسی دقیق و تعیین دلایل این اختلاف‌ها، مقادیر آماربرداری به‌عنوان مقادیر نهایی ارائه شده است. پس از جمع‌آوری داده‌ها و تهیه بانک اطلاعات، به‌منظور بی‌ُبعدکردن اطلاعات جمع‌آوری‌شده و فراهم‌کردن امکان مقایسه واحدها، شاخص‌هایی از جمله شدت مصرف آب، سرانه آب شرب، سرانه آب بخش فضای سبز، سهم بخش‌های مختلف (استخراج، فرآوری، شرب و بهداشت، فضای سبز، نیروگاه و…) از کل آب مورد نیاز، سهم آب تازه، آب بازچرخانی و پساب (فاضلاب تصفیه‌شده) در تأمین آب و سهم آب ورودی به خروجی استخراج و ارائه شده است.
در گام نهایی برای ارزیابی و ممیزی واحدها واحدهای منتخب ارزیابی نهایی می‌شود و نتایج ممیزی آب و راهکارهای افزایش بهره‌وری مصرف آب ارائه می‌شود. در این مرحله علاوه‌بر ارزیابی نهایی و تعیین جایگاه واحدها براساس شاخص‌ها و معیارهای ممیزی آب بسته‌های راهکارها و بهبود عملکرد واحدها تعیین می‌شود و مجموعه‌ی راهکارها و اقدامات تهیه و تدوین شده است.
