اتمام پروژه مطالعات و طراحی مرحله اول شبکه جمع‌آوری و هدایت آب‌های سطحی شهر گرمدره
شهر گرمدره در بخش مرکزی از توابع شهرستان کرج، بین کلان‌شهر‌های کرج و تهران و در کیلومتر 22 بزرگراه لشکری واقع شده است. این شهر از سال ۱۳۸۳ بنا به تصویب هیأت وزیران به سطح شهر ارتقاء یافت. بر اساس اطلاعات مندرج در طرح جامع (راهبردی- ساختاری) شهر گرمدره، مساحت محدوده شهر گرمدره در حدود 275 هکتار و مساحت حریم شهری آن در حدود 2147 هکتار می‌باشد.
جمعیت گرمدره بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵، برابر با ۱۲۸۲۷ نفر بوده است. جمعیت این شهر در در سال 1394 به 18500 نفر افزایش یافت و در حال‌حاضر دارای جمعیتی در حدود 22000 نفر می‌باشد که حاکی از رشد سریع جمعیت شهر طی سال‌های اخیر می‌باشد. ساخت 2800 واحد مسکن مهر در این و صدور مجوز 9000 واحد ساختمانی در سال 1392 از سوی شهرداری گرمدره حاکی از ادامه روند رو به رشد جمعیت شهر طی سال‌های آتی خواهد بود.
پدیده سیل را می‌توان یکی از پیچیده‌‌‌ترین و مخرب‌ترین رویدادهای طبیعی دانست که سبب بروز خسارات مالی و جانی غیرقابل جبران می‌شود. آبگرفتگی معابر در فصول پر بارش، از مشکلاتی است که هر ساله سهم عمده‌ای از هزینه‌های اقتصادی و اختصاص نیروی انسانی را به خود اختصاص می‌دهد. با توجه به اهمیت ایمنی و توسعه پایدار در شهر، مطالعات مرحله اول طرح جمع‌آوری و هدایت آب‌های سطحی شهر گرمدره در تاریخ 95/03/03 به موسسه پژوهشی مهندسی راهبرد دانش پویا واگذار گردید.
افزایش جمعیت و توسعه کشاورزی و صنایع از یک سو و محدودبودن منابع آب تجدیدپذیر قابل دسترس در سطح جهان از سوی دیگر، سبب شده است تا سرانه آب قابل دسترس، مرتباً کاهش یافته و بعضی از نقاط جهان، با تنش آبی مواجه شوند. در چنین شرایطی، اهمیت منابع جدید آب، بیش از پیش نمایان شده است. در مناطق شهری پس از فاضلاب شهری، معمول‌ترین و مهم‌ترین منابع آب تجدیدپذیر رواناب‌های سطحی می‌باشند. از اینرو توسعه روش‌هایی که منجر به بهره‌برداری و استفاده از فرصت و ظرفیت رواناب‌های شهری به عنوان منبع جدیدی برای تامین آب مورد نیاز مصارف شهری بشود، ضروریست.
به این منظور و همچنین جلوگیری از پیامدهای منفی شهرسازی و توسعه شهرها بر محیط‌زیست می‌باید اقدامات سازمان‌یافته‌ای در جهت احیای چرخه طبیعی آب در شهرها صورت گیرد. امروزه در کشورهای توسعه‌یافته، برای کاهش اثرات توسعه شهری بر کیفیت و کمیت رواناب، به مفهوم توسعه پایدار توجه شده و از تکنولوژی‌های مدرن سبز مدیریتی (شامل روشهای بهینه مدیریتی ([1]BMP) و روشهای توسعه با حداقل اثرات جانبی ([2]LID)) بهره‌گیری می‌شود. این تکنولوژی‌ها از طبیعت الهام می‌گیرند تا شرایط طبیعی بارش- رواناب را بازسازی نموده و میزان فرسایش خاک و بار آلودگی رواناب را کاهش دهند. لذا در مطالعات حاضر طرح شبکه جمع‌آوری آب‌های سطحی با توجه ویژه به رویکردهای نوین (LID-BMP) انجام گردید. اهم دستاوردهای مطالعات به شرح ذیل می‌باشد:
- انجام بازدید میدانی گسترده و شناسایی شبکه، مخاطرات و مشکلات شهر از منظر رواناب سطحی
- انجام مطالعات فیزیوگرافی و هیدرولوژی کوهستانی بالادست، بررسی منطقه از منظر پوشش گیاهی و فرسایش خاک، پیشنهاد برنامه‌های آبخیزداری و گونه‌های لازم جهت احیاء مرتع و حفاظت آب و خاک
- انجام مطالعات فیزیوگرافی و هیدرولوژی منطقه شهری و توسعه یافته
- جانمایی و پیشنهاد دو استخر تعدیل سیلاب به همراه رسوبگیر جهت کاهش پیک سیلاب، نفوذدهی رواناب و کنترل رسوبات
- ارائه و تحلیل هیدرولیکی چهار گزینه مختلف شبکه اصلی (سه کلکتور اصلی هدایت سیلاب به طول مجموع 11 کیلومتر) و تاسیسات وابسته برای جمع‌آوری، تسکین، تعدیل، هدایت و تخلیه ایمن سیلاب و بررسی فنی اقتصادی گزینه‌ها بر اساس معیارهای مختلف
- ارائه برنامه زمان‌بندی اجرا به تفکیک اجزاء شبکه در هر گزینه
- طراحی شبکه فرعی جمع‌آوری آب‌های سطحی شهر و حریم گرمدره در محدوده شهری و حریم آن:
- تحلیل وضع موجود به طول تقریبی 71 کیلومتر
- ارائه الگوی مطلوب و ابعاد مجاری اصلاحی و پیشنهادی 38 کیلومتر
- ارائه رویکردهای LID-BMP شامل جوی-باغچه، چاه جذبی، باغچه‌های نفوذ
- حذف تخلیه مستقیم رواناب شبکه فرعی به کانال آبیاری فیروز بهرام
- اولویت‌بندی طرح‌های بهسازی کانال‌ها و تأسیسات و بودجه‌بندی طرح
- پیشنهاد احیاء کانال قدیمی زرنان و جلوگیری از تخلیه نخاله در آن، پاکسازی، رفع معارضین و آماده نمودن کانال مذکور به عنوان تخلیه گاه
- اخذ موافقت اولیه برای مطالعات طراحی مرحله دوم و طراحی اقدامات اجرایی آبخیزداری
با تحویل گزارش نهایی و فایل‌های پشتیبان مربوط به مطالعات، صورتجلسه تحویل قطعی پروژه توسط کارفرما در تاریخ 96/07/20 تنظیم گردید.
[1] Best Management Practice
[2] Low Impact Development
