آغاز مطالعات بهرهبرداری بهینه از سیستم سهسدی گاران، نیآباد، قوچم و سد و سامانه آزاد با رویکرد برنامهریزی ارزش
مطالعات بهرهبرداری بهینه از سیستم سهسدی گاران، نیآباد، قوچم و سد و سامانه آزاد با اولویت تامین نیازهای آبی محدوده استان کردستان و با رویکرد برنامهریزی ارزش آغاز گردید.
هدف از انجام این مطالعات، شناسایی پتانسیلهای آبی استان کردستان و استفاده بهینه از این پتانسیلها در راستای کاهش مشکلات آب استان، بهویژه رفع تهدیدات فعلی منابع آب زیرزمینی استان کردستان، تامین کمی و کیفی آب شرب موردنیاز شهرها و روستاهای استان و تامین آب موردنیاز بخش صنعت، به منظور جلوگیری از تعطیلی صنایع موجود در بخش شرقی استان کردستان میباشد.
توپوگرافی و ویژگیهای خاص اقلیمی استان کردستان، مشکل اساسی در ایجاد تعادل بین منابع و مصارف آب در محدوده این استان را بهخوبی نمایان میسازد. بخش غالب پتانسیل آبهای سطحی در نیمه غربی استان و قسمت عمده منابع آبهای زیرزمینی در نیمه شرقی و بهویژه در دشتهای قروه و دهگلان متمرکز شده است. قسمتهای غربی استان کردستان عمدتا از ارتفاعات و کوههای سربهفلک کشیده پوشیده شده است؛ حال آنکه دشتها و اراضی مسطح غالبا در نواحی شرقی استان گسترش یافتهاند. لذا عدم توازن بین منابع آب و خاک یکی از معضلات جدی این استان میباشد. بدین معنی که در عرصههای با منابع آب کافی، منابع اراضی جهت استفاده مطلوب از آب و توسعه کشاورزی با محدودیت مواجه است که غرب استان کردستان دارای چنین ویژگی است. عکس این وضعیت در شرق استان برقرار بوده و در این محدوده دشتهای مهم قروه- دهگلان، چهاردولی، بیجار و دیواندره قرار گرفتهاند. این دشتها دارای پتانسیلهای قابلتوجه منابع اراضی جهت کشاورزی فاریاب هستند؛ ولیکن بهعلت کمبود بارندگی و استیلای اقلیم نیمهخشک، پتانسیل منابع آب سطحی در این نواحی محدود بوده و کشاورزی یا بر پایه کشت دیم و یا استفاده از منابع آب زیرزمینی بنا شده است.
بهرهبرداری بیرویه از چاهها برای مصارف کشاورزی در سالیان اخیر آسیبهای جدی به منابع آب زیرزمینی استان کردستان وارد نموده است. ضمن آنکه حجم قابل توجهی از ظرفیت منابع آبی استان، جهت تامین کمبود آب سایر استانها و یا تامین نیازهای توسعه آنها در قالب طرحهای انتقال آب از استان خارج گردیده است. با توجه به این موارد ضروری است تا با استفاده از رویکردی مناسب نسبت به شناسایی و بهرهبرداری بهینه از منابع آب (بالقوه و بالفعل) استان کردستان به منظور رفع کمبودها و تهدیدات آبی این استان و تأمین نیازهای فعلی و آتی آن اقدام گردد. بدین منظور لازم است تا از پتانسیل سدهای موجود در محدوده استان، بهویژه سدهای نیآباد، گاران، قوچم و سد و سامانه انتقال آب آزاد و سایر پتانسیلهای آبی این استان و (در صورت امکان) استانهای مجاور جهت تأمین این نیازها به نحو بهینه استفاده نمود.